Σεισμοί: Ξενάγηση στα… μυστικά των ρηγμάτων της Περαχώρας

Στις συνειδήσεις όσων έζησαν τους τρομερούς σεισμούς του 1981, τα ρήγματα της Περαχώρας Λουτρακίου θα συνδέονται για πάντα με τις πιο σκοτεινές μνήμες: Συνολικά 20 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότερα από 22.500 κτίρια καταστράφηκαν ολοσχερώς εξαιτίας των τριών σεισμικών δονήσεων που σημειώθηκαν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς με μεγέθη 6,7 Ρίχτερ, 6,4 και 6,3. Αυτά τα ρήγματα που με τη διάρρηξή τους άλλαξαν ριζικά την αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου στη χώρα μας και οδήγησαν στη θέσπιση του νέου, σύγχρονου, Αντισεισμικού Κανονισμού, θα αποκαλυφθούν για πρώτη φορά στο κοινό.

Μέσα από μία ιδιαίτερη επιστημονική ξενάγηση όσοι το επιθυμούν θα μπορέσουν όχι μόνο να τα δουν αλλά και να αγγίξουν την εκδήλωσή τους πάνω στον σκληρό βράχο της περιοχής αποκωδικοποιώντας τα μυστικά τους.
Οδηγός στη μοναδική περιήγηση που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου, θα είναι ο διακεκριμένος σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος, ο οποίος τον περασμένο Νοέμβριο εγκαινίασε μια σειρά πρωτότυπων επιστημονικών ξεναγήσεων σε σεισμικά ρήγματα της χώρας. Αυτή η καινοτόμα, ακόμη και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, δράση αγκαλιάστηκε από το κοινό. Το γεγονός δεν εκπλήσσει: Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η χώρα μας είναι η 6η πιο σεισμογενής χώρα στον κόσμο και πως κάθε χρόνο απελευθερώνει το 50% της σεισμικής ενέργειας ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Εντυπωσιακή εμφάνιση

«Τα ρήγματα στην Περαχώρα Λουτρακίου αποτελούν την προέκταση των ενεργών ρηγμάτων του ανατολικού Κορινθιακού, όπου και εντοπίζονται υποθαλασσίως», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος. «Στην Περαχώρα, όμως, μπορούν να παρατηρηθούν στο χερσαίο περιβάλλον και σε ορισμένα σημεία έχουν μάλιστα εντυπωσιακή επιφανειακή εμφάνιση. Ενδεικτικά αναφέρουμε το ρήγμα που εντοπίζεται στη νότια πλευρά των Γερανίων κοντά στη Μονή του Οσίου Παταπίου, για το οποίο δεν έχουμε ιστορικά στοιχεία που να το συνδέουν με συγκεκριμένο σεισμό αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι ενεργό, δηλαδή ότι δραστηριοποιήθηκε σε πρόσφατο γεωλογικό χρόνο». 

Το ρήγμα που προκάλεσε το φονικό ξέσπασμα του Εγκέλαδου το 1981, ισοπεδώνοντας την Περαχώρα και προκαλώντας ζημιές σε Κορινθία, Βοιωτία, Αττική, Φωκίδα και Εύβοια, έγινε γνωστό μόλις τότε, μετά την ενεργοποίησή του. Εκτοτε έχει προσελκύσει πολλές φορές το ισχυρό ενδιαφέρον ειδικών επιστημόνων από την Ελλάδα και διεθνώς. Πότε, όμως, περιμένουμε να «ξαναξυπνήσει»; «Στο ρήγμα του Σχίνου η παλαιοσεισμολογική μελέτη διεθνούς ομάδας επιστημόνων έδειξε ότι σεισμοί παρόμοιοι με του 1981 μάλλον έγιναν τον 6ο και τον 16ο μ.Χ. αιώνα. Ομως δεν έχουμε ιστορικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν αυτά τα αποτελέσματα», λέει ο κ. Παπαδόπουλος. «Αν κοιτάξουμε την ευρύτερη περιοχή του Ανατολικού Κορινθιακού και συμπεριλάβουμε άλλα γνωστά ενεργά ρήγματα, όπως των Κεχριών, του Ξυλοκάστρου και της Κορίνθου, τότε η συχνότητα των ισχυρών σεισμών στην περιοχή ασφαλώς είναι μεγαλύτερη. Αλλά για τα ρήγματα της σεισμικής ακολουθίας του 1981 το πιο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι εκεί οι σεισμοί επαναλαμβάνονται σε διαστήματα εκατονταετιών», προσθέτει.

Σημειώνεται ότι το τελευταίο τετράμηνο παρατηρήθηκε σεισμική έξαρση στον Ανατολικό Κορινθιακό, γεγονός που έθεσε τους επιστήμονες σε κατάσταση συναγερμού. Στις αρχές του Ιουλίου το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών ενίσχυσε την παρακολούθηση της περιοχής με φορητούς σεισμογράφους ενώ ήδη από το 2011 λειτουργεί εκεί και δίκτυο μαγνητομέτρων. Εξηγώντας το φαινόμενο ο κ. Παπαδόπουλος λέει πως «από τα τέλη Απριλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου υπήρξε παρατεταμένη σεισμική δράση στην περιοχή Περαχώρας – Λουτρακίου με πολλούς αλλά μικρούς σεισμούς. Μάλλον επρόκειτο για σμήνος σεισμών, δηλαδή σειρά σεισμών, με περίπου το ίδιο μέγεθος, που δεν καταλήγει σε κύριο σεισμό σημαντικά μεγαλύτερο από τους προηγούμενους».