1943: Συμμετείχαν Έλληνες στην Επιχείρηση Καλάβρυτα; (μαρτυρία επιζώντα)

«Τα γερμανικά στρατεύματα υποβοηθούμενα από τις ελληνικές ομάδες ασφαλείας πέτυχαν να καθαρίσουν τα Καλάβρυτα και κατέστρεψαν τα πάντα στην πορεία τους».
Με αυτή τη φράση, που αποκαλύπτει για πρώτη φορά και την ελληνική συμμετοχή στη σφαγή των Καλαβρύτων, αρχίζει το τηλεγράφημα που έστειλε από το Κάιρο στις 22 Δεκεμβρίου 1943 ο Βρετανός διπλωμάτης κ. Λίπερ προκειμένου να ενημερώσει την ελληνική κυβέρνηση του Καΐρου για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων.

Das UNTERNEHMEN KALAVRITA -14- Συμμετείχαν Έλληνες στην Επιχείρηση;;;

Α

4.9. Συμμετείχαν Έλληνες στην Επιχείρηση Καλάβρυτα;

Διαπιστώσεις – κρίσεις

Απάντηση στο ανωτέρω ερώτημα δίνει το κατωτέρω ραδιογράφημα του Άγγλου Πρέσβη Λήππερ προς τον Άγγλο Υπουργό Ήντεν.

Μόνο 800 Γερμανοί. Από αυτούς, όπως υποστηρίζει ο ιστορικός ερευνητής
Δημήτρης Κανελλόπουλος, μόνο οι 800 ήταν Γερμανοί. Όλοι οι υπόλοιποι ήταν
Έλληνες συνεργάτες των ναζί, που δεν δίστασαν να σκοτώσουν άμαχους συμπολίτες
τους. Εκτός από τους 300 γερμανοντυμενους που συνέδραμαν στη σφαγή, ακόμη
1.500 είχαν παραταχθεί περιμετρικά της περιοχής με τις δυνάμεις του
συνταγματάρχη Βόλφιγκερ.

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του κ. Λαμπρόπουλου, αυτοί προέρχονταν από τα τάγματα
«Λεωνίδας» από τη Λακωνία, ομάδες από την Ηλεία και την Κόρινθο, ενώ
μεταφέρθηκαν και ομάδες ταγματασφαλιτών από τη Θήβα και τα Μέγαρα. Ακόμη 300
ταγματασφαλίτες είχαν ακολουθήσει τη μονάδα AA 116 των ποδηλατιστών από τη
Μεγαλόπολη. Στους Έλληνες ταγματασφαλίτες δόθηκε ρουχισμός και οπλισμός από
τις αποθήκες της Βέρμαχτ στο Αίγιο και την Πάτρα. Δεν τους δόθηκαν όμως κράνη,
παρά μόνο τζόκεϊ, ώστε να ξεχωρίζουν από τους Γερμανούς στρατιώτες.

Στην ίδια έρευνα μεταξύ άλλων αναφέρονται:

Ο διασωθείς από την εκτέλεση (13.12.1943) Παναγιώτης (Τάκης) Σαμαρτζόπουλος, δίνει ξεκάθαρη απάντηση, ότι στην εκτέλεση των Καλαβρυτινών, συμμετείχαν, δυστυχώς, ΄Έλληνες (…). Θυμάται ο Σαμαρτζόπουλος: (…) Το πρωί της Πέμπτης 9 Δεκεμβρίου 1943 οι πρώτες γερμανικές μηχανοκίνητες και πεζοπόρες γερμανοελληνικές μονάδες, έφθασαν στη Βυσωκά.

Έγινε η συγκέντρωση των Βυσωκιωτών στο προαύλιο της Αγίας Άννας. Μετά οι Γερμανοί μπήκαν στα Καλάβρυτα. Έκαναν ένα κλοιό γύρω από την πόλη. Ο καθένας μπορούσε να μπαίνει στα Καλάβρυτα αλλά δεν μπορούσε να βγαίνει. Το δόκανο του  θανάτου στήθηκε. Επικράτησαν συνθήκες τρόμου, αγωνίας, αβεβαιότητας. Ο κόσμος κλείστηκε στα σπίτια του και κανένας δεν μπορούσε να δώσει υπεύθυνες κατευθύνσεις και πληροφορίες. Ο καθένας ζούσε και ενεργούσε για τον εαυτό του. Η συμπεριφορά των Γερμανών ήταν υποκριτική. Έβλεπες πρόσωπα βλοσυρά, αγριεμένα, μανιασμένα για εκδίκηση. Έβλεπες και πρόσωπα γριφώδη, πρόσωπα καμουφλαρισμένα που προσπαθούσαν με τη σιωπή τους να δείξουν ότι είναι Γερμανοί.

Αλλά τα γερμανικά ρούχα έχασκαν πάνω τους και με προσοχή διέκρινες ότι οι Γερμανοί, δεν ήταν Γερμανοί… Ήταν κάτι το καμουφλαρισμένο… Ντρέπομαι να το πω αλλά, αυτό, δυστυχώς, είναι η πραγματικότητα. Άκουγες σπασμένα Ελληνικά, αναμασήματα και προσποιητές γερμανικές αρθρώσεις, αλλά έδειχναν καθαρά ότι το καμουφλάρισμα δεν ήταν τέλειο.

Έπειτα η συμπεριφορά τους πρόδωσε. Το πλιάτσικο στα σπίτια, το τραχονολόγημα, το σπάσιμο των μαγαζιών, η λαφυραγώγηση των νοικοκυριών, το κλέψιμο των Καλαβρυτινών αρχοντικών. Οι προίκες από τις Καλαβρυτινές σουφρώθηκαν από τις 9-12 Δεκεμβρίου 1943. Δύσκολα να πιστέψω ότι αυτό ήταν έργο των Γερμανών. Είχε εμφανή τα ελληνικά χαρακτηριστικά. (1)

Από το Δημοτικό Σχολείο όπου γινόταν ο διαχωρισμός και ο χωρισμός μας από τις γυναίκες μας και τα παιδιά μας. Αμέσως χωριζόμαστε σε ομάδες συντεταγμένες και με τη συνοδεία στρατιωτών οδηγηθήκαμε στο χωράφι του Καπή. Προχωράτε, μην κοντοστέκεστε. Προχωράτε, μην χαζεύετε… ήταν οι προσταγές στα ελληνικά των συνοδών σιδηρόφρακτων Γερμανών

(;) στρατιωτών. Έτσι στοιβαχτήκαμε στο χωράφι του Καπή. Μας μέτρησαν κιόλας. Άκουγα: ένας, δύο, τριάντα πέντε, εκατό… τριακόσια πενήντα… πεντακόσια έντεκα… πεντακόσια ογδόντα… πάντα σε άπταιστα ελληνικά. Παραξενεύτηκα και αναρωτήθηκα: Μα οι Γερμανοί μετρούν ελληνικά;… Τα Καλάβρυτα είναι ζωσμένα από τους Γερμανούς. Όλα τα υψώματα είχαν ισχυρές σκοπιές. Στην Αγία Βαρβάρα, στον Αηλιά στην Βελιά, στο Κάστρο, παντού Γερμανοί-Γερμανοί-Γερμανοί…

Στοιβαχτήκαμε στο χωράφι του Καπή. Απέναντι στην Γαϊδουροράχη καμουφλαρισμένα πολυβόλα και στρατιώτες σε θέσεις βολής. Αμέσως βρεθήκαμε σε έναν σφιχτό κλοιό θανάτου… Στο αλώνι του Ζήσιμου πολυβόλα… πολυβόλα… με τις μπούκες τους στραμμένες επάνω μας. Στην πρώτη σειρά οι Παπάδες. Κοντά τους οι Προύχοντες, ο Πρόεδρος της Κοινότητας, ο Γυμνασιάρχης, οι Καθηγητές, οι Δημόσιοι Υπάλληλοι, οι Τραπεζιτικοί. Πίσω όλοι οι άλλοι. Μπροστά μας ο Τένερ. Ένας λεπτός, μάλλον ψηλός, φακιδιασμένος λοχίας. Δεν είχε όψη καθαρόαιμου Γερμαναρά. Μάλλον περισσότερο Αυστριακός ήταν. Δίπλα του οι συμβουλάτορές του, ο ένας πρέπει να ήταν Έλληνας και μάλλον Αξιωματικός… ΄Εφθασε και η δεύτερη παρτίδα από τους Καλαβρυτινούς. Μπήκαν και αυτοί στη θέση τους. Θα ήταν η ώρα 10.00΄. Τότε μπήκαν και οι ταινίες στα πολυβόλα στην Γαϊδουροράχη. Μετά ακούστηκε στα ελληνικά μια φωνή: Θέλω τον Σαμψαρέλο και τον Ντάνο, ήταν Τραπεζιτικοί. Τους πήραν και έφυγαν πάλι για τα Καλάβρυτα. ΄Υστερα από λίγο ξαναγύρισαν. ΄Ηταν κίτρινοι, σαν φλουρί. Λήστεψαν τις Τράπεζες. Τα ξεσήκωσαν όλα… όλα. Δεν άφησαν τίποτε. Σίγουρα δεν την έχουμε καλά… είπαν στους ανυπόμονους και περιέργους να μάθουν νέα Καλαβρυτινούς.

Το ρολόι χτύπησε έντεκα, νταν… νταν… νταν… έντεκα φορές. Τότε άρχισαν να ανεβαίνουν καπνοί στον ουρανό. Άρχισαν να καίγονται τα Καλάβρυτα. Γέμισε ο ουρανός από καπνούς. Εμείς βλέπαμε τα σπίτια μας, τις περιουσίες μας να γίνονται στάχτη. Παγωνιά επικράτησε. Παγωνιά και αγωνία. Οι γυναίκες, τα παιδιά… Οι γυναίκες τι κάνουν οι οικογένειές μας; Ο

Τένερ, οι συνεργάτες του κάγχαζαν. Απολάμβαναν το θέαμα. Διασκέδαζαν με την αγωνία μας, με το μαρτύριό μας. Κάποιοι ζήτησαν εξηγήσεις. Τί γίνεται, πού μας πάνε, πού είναι τα γυναικόπαιδα; Απάντησε ο Τένερ: Δεν θα πάθετε τίποτα. Μην ανησυχείτε. Θα κάψουμε τα σπίτια σας… Έχετε το λόγο μου, δεν θα πάθετε τίποτα… Κάποια ανακούφιση. Αλλά πρόσκαιρη.

Δεν βαριέσαι. Ας καούν… Θα τα χτίσουμε πάλι από την αρχή. Τα γυναικόπαιδα να ‘ναι καλά… Αλλά ξαφνικά όλα άλλαξαν… Το ρολόι ξαναχτύπησε. Νταν… νταν… νταν… δώδεκα φορές. Τότε έπεσε η πρώτη φωτοβολίδα. Οι Γερμανοί ξάπλωσαν, έλαβαν θέση βολής. Ο Τένερ ανασκουμπώθηκε και κινούσε τα χέρια προς τα πολυβόλα. Δεν καταλάβαμε την κίνηση του χεριού του Τένερ. Σηκωθήκαμε. Είδαμε το Δημοτικό Σχολείο στις φλόγες. Νέα αγωνία… Κόπηκαν τα πόδια μας… Οι γυναίκες… Καίνε τις γυναίκες… Νέα φωτοβολίδα. Μάλλον πράσινη αυτή τη φορά. Νέες κινήσεις του Τένερ… μετά νέα φωτοβολίδα… μάλλον κόκκινη αυτή τη φορά… μετά άρχισαν τα πολυβόλα. Άρχισαν να ξερνούν φωτιά και σίδερο. Όλα τα πολυβόλα έβαλαν εναντίον μας απροειδοποίητα. Πέσαμε κάτω, άλλοι έπεφταν, άλλοι σηκωνόντουσαν. Και τα πολυβόλα ξερνούσαν φωτιά και ατσάλι κρρρ… κρρρ… κρρρ… Το μακελειό είχε αρχίσει. Η Μεγάλη Σφαγή σε όλο το μεγαλείο της. Τα πολυβόλα του Χίτλερ, τα πολυβόλα της ντροπής σημάδευαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τον πολιτισμό. Τα πολυβόλα του Τένερ δολοφονούσαν την ηθική, δολοφονούσαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Δολοφονούσαν την ίδια την εκτέλεση αφού ο στρατιωτικός του λόγος δεν κράτησε παρά μόνο λίγα λεπτά… Εγώ ήμουν μαζί με τον Τσεντούρο και τον Γιώργη Κυριακόπουλο. Τότε πετάχτηκε ο Δημήτρης Οικονόμου ο Πανελλήνιος. Είμαι φίλος σας, είμαι γερμανόφιλος… Είμαι δικός σας άνθρωπος… Καμία ανταπόκριση. Μια ριπή και ο γερμανόφιλος Πανελλήνιος διπλώθηκε στα δύο. Δεν ξανασηκώθηκε ποτέ. Έπεσα κάτω μαζί με τον Κυριακόπουλο. Τότε δέχτηκα έξη μέχρι οκτώ βλήματα στο πόδι, μια στο σαγόνι. Δίπλα μου ο Κυριακόπουλος. Τάκη πονάω, χάνω αίμα, σβύνω… Κουράγιο Γιώργη, μη μιλάς, μην κουνιέσαι, κάνε τον σκοτωμένο… Πονάω, χάνω αίμα, ωχ… ωχ…

Δεν ξαναμίλησε ποτέ ο Κυριακόπουλος. Έκανα τον σκοτωμένο. Οι Γερμανοί άρχισαν να μας μετακινούν, να μας αναποδογυρίζουν και να δίνουν τη χαριστική βολή… μπαμ… μπαμ… μπαμ… Μετά γδούποι και σιγή. Μετά η σειρά για κάποιον άλλο. Μπαμ… μπαμ… μπαμ… Μετακίνησαν και εμένα, με γύρισαν ανάσκελα. Δεν κινήθηκα. Δεν μίλησα. Κάποιος με πάτησε.

Συγκρατήθηκα, δεν μίλησα. Άστον αυτόν, είναι τελειωμένος, είπε κάποιος στα ελληνικά. Συνέχισε, συνέχισε να τελειώνουμε, είπε ένας άλλος, πάλι στα ελληνικά. Έριξαν κάποιον επάνω μου. Δεν κρατήθηκα και βόγγηξα. Αμέσως μετά…

Μπαμ… μπαμ… μπαμ… έφαγε δύο χαριστικές βολές. Τελείωσε. Κάποια στιγμή επικράτησε ησυχία. Η αποστολή τελείωσε;

Εσείς ρίξατε στο πηγάδι τους συντρόφους μας;… κάποιος ψέλισε στα ελληνικά… Θέλανε να παίξουν με τους Γερμανούς;… είπε κάποιος άλλος, και αυτό στα ελληνικά. Άκουγα, πονούσα, σφάδαζα αλλά και αηδίαζα. Άκουγα ελληνικά να χαίρονται, άκουγα Έλληνες να μετράνε, άκουγα Έλληνες ικανοποιημένους για το μεγάλο μακελειό… Ντροπή… ντροπή… ντροπή…

Μετά μια φωνή έσκισε τον ουρανό Αλλαααααα…. ΄Αρχισαν οι Γερμανοί να τρέχουν, περνούσαν επάνω μας πατώντας μας, έτρεχαν σαν άλογα να συνταχθούν πιο κάτω. Κάποιος δεν άντεξε, σηκώθηκε να δει τι γίνεται. Ήταν ο Δημήτρης Καλδίρης.

Κάποιος γύρισε και τον αποτελείωσε… Ήταν ο τελευταίος Καλαβρυτινός που έπεφτε…

Οι Γερμανοί έφυγαν τραγουδώντας… Μετά άκουσα μια φωνή, τον Κώστα Μπελογιάννη. Τάκη μείνε όπως είσαι. Μην ταράζεσαι… μείνε όπως είσαι φεύγουν… Έμεινα ακίνητος. Άκουσα φωνές, γυναικείες φωνές… Γυναίκες, που είστε γυναίκες… σκότωσαν τους άντρες μας… τρέξτε… τρέξτε οι άντρες μας σκοτώθηκαν… Έφτασε η Γυφτοχρήσταινα, η Γεωργία Τσαρουχά (Παπαβασιλείου) και άλλες. Ανασηκώθηκα… Ζήτησα ένα στήριγμα… Άρχισα να περπατώ προς τα Καλάβρυτα… Έπεσα πάνω στον Βασίλη Μποτώνη… Τάκη πάρε την κατηφόρα… κουράγιο… Προχωρούσα σιγά-σιγά. Έπεσα πάνω σ’ ένα τσεκούρι γεμάτο αίματα και μυαλά. Έφτασα στο σημείο όπου στεκόταν ο Τένερ. Είχε ένα πλάστη με τον οποίο ανοίγουν φύλλο οι γυναίκες. Τον είχε καρφώσει στη γη. Τον πήρα και στηριζόμενος σ’ αυτόν προχώρησα προς τα Καλάβρυτα… Με παρέλαβαν οι γυναίκες, μου έδωσαν νερό, με πήγαν στο σπίτι του Φεφέ όπου κάθησα. Ήλθαν οι δικοί μου να με πάρουν. Είναι κι άλλοι ζωντανοί… Φροντίστε να τους βοηθήσετε… τους είπα. Δεν υπήρχαν φάρμακα, δεν υπήρχε τίποτε. Τα ρούχα έμειναν κολλημένα πάνω στις πληγές δύο ημέρες. Ήλθε ο Αρίστος Θούας από το Λειβάρτζι, ο οποίος με περιποιήθηκε. Έκοψε κρέατα, σιδέρωσε τα τραύματα με καυτό σίδερο. Έκαψε σύρμα και καθάρισε τις πληγές και τα τραύματα. Ο Αρίστος Θούας με κράτησε στη ζωή.

Οι γυναίκες πήγαν την άλλη μέρα να μεταφέρουν τα πτώματα. Κάποιο γερμανικό αεροπλάνο πετούσε πάνω από την εκτέλεση.

Δ.Κ.: Τάκη Σαμαρτζόπουλε, είσαι βέβαιος, με το χέρι στην καρδιά, ότι στις 13 Δεκεμβρίου 1943 στη Ράχη του Καπή, τράβηξαν εναντίον των Καλαβρυτινών τη σκανδάλη και ΄Ελληνες;

Π.Σ.: Με το χέρι στη καρδιά και όλο το αίσθημα της ιστορικής ευθύνης, με ντροπή και οδύνη επαναλαμβάνω: Τους Καλαβρυτινούς εκτέλεσαν, δυστυχώς, γερμανοντυμένοι ΄Ελληνες…

Όπως προκύπτει από το σχετικό τηλεγράφημα του Άγγλου Πρέσβη Leeper Εθνικιστικές Ελληνικές Ομάδες συμμετείχαν μαζί με τους άνδρες της 117 Jager Division στην καταστροφή των Καλαβρύτων. Το συγκλονιστικό ντοκουμέντο από τα αρχεία του Foreign Office, έχει ως εξής: 2 “Τα Γερμανικά στρατεύματα πλαισιούμενα και βοηθούμενα από τις Ελληνικές Ομάδες

Ασφαλείας πέτυχαν να καθαρίσουν τα Καλάβρυτα και κατέστρεψαν τα πάντα στην πορεία τους. Άντρες, σπίτια, περιουσίες, με μια βιαιότητα χωρίς προηγούμενο αφανίστηκαν. Ελπίζουμε ότι ορισμένοι ΒΑΣ από την περιοχή θα διωχθούν μέσα σε λίγες ημέρες και θα υπάρχουν νέες πληροφορίες για την τρομερά μπερδεμένη και δυσάρεστη κατάσταση στην Πελοπόννησο “.

Ντοκουμέντα από τη συνεργασία Βέρμαχτ – Ελληνικών Ομάδων Ασφαλείας.

Ο ταγματάρχης Lange μαζί μετον Κουρκουλάκο και λοιπούς στο Αίγιο [Φεβρουάριος 1944]. Οι Γερμανοντυμένοι Έλληνες Π. Αποστολόπουλος από Αίγιο, Δημ. Παναγόπουλος από Λαγοβούνι Καλαβρύτων και Γεώργιος Μπάρτζης από Κρήνες Κορινθίας, στενοί συνεργάτες γερμανοντυμένοι του Τένερ (Φρούραρχου Αιγίου) που τον συνόδεψαν στα Καλάβρυτα κατά τη διάρκεια της Σφαγής.

Οι Εθνικιστικές Ομάδες, με τη δράση της Αντικομμουνιστικής Σταυροφορίας και της Οργάνωσης Χ στην επαρχία Καλαβρύτων, διευκόλυναν με κάθε τρόπο την οργάνωση της Επιχείρησης Καλάβρυτα με όλα τα τραγικά αποτελέσματα.

Συμπέρασμα:

Ντροπή … Δυστυχώς στην Επιχείρηση Καλάβρυτα συμμετείχαν και Εφιάλτες, που είχαν το θράσος να λέγονται Έλληνες (;).

—————————

1.Ομολογία του Νικολάου Ρηγόπουλου, προς το συγγραφέα στις 12.10.1995, Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου, Μνημονικά Πρωτόκολλα, Νο 84, 85, 163,

Πηγή: kalavritanews.gr